HÁN HỌC DANH NGÔN- HIẾU THẢO

Đạo phụng thờ cha mẹ, đó là gốc của đức.

夫孝, 德之本也。
Phu hiếu, đức chi bổn dã.

Hiếu Kinh

Ở nhà phải hiếu thuận với cha mẹ, ra ngoài tôn kính người hơn tuổi, cẩn thận giữ điều tín, gần gũi thân cận với người nhân đức, được như vậy mà còn dư sức thì học tập tri thức nữa.

入则孝, 出则悌，谨而信，汎爱众而亲仁，行有餘力,则以学文。
Nhập tắc hiếu, xuất tắc đễ, cẩn nhi tín, phiếm ái chúng nhi thân nhân, hành hữu dư lực, tắc dĩ học văn.

Khổng Tử

Cha mẹ còn sống, con cái không nên đi xa, nếu đi phải cho cha mẹ biết nơi đến.

父母在，不遠游，游必有方。
Phụ mẫu tại, bất viễn du, du tất hữu phương.

Khổng Tử

Thờ cha mẹ, nên nhỏ nhẹ khuyên can, nếu thấy cha mẹ không theo ý mình thì vẫn cung kính mà không xúc phạm cha mẹ; tuy khó nhọc, lo buồn, nhưng không được oán hận.

事父母几谏,见志不从,又敬不违,劳而不怨。
Sự phụ mẫu ki gián, kiến chí bất tòng, hựu kính bất vi; lao nhi bất oán.

Khổng Tử

Có ba điều hiếu, đại hiếu là tôn trọng cha mẹ, thứ đến là không làm nhục cha mẹ, thấp nhất là nuôi được cha mẹ.

孝有三：大尊尊亲，其次弗辱，其下能养。
Hiếu hữu tam: đại tôn tôn thân, kì thứ phất nhục, kì hạ năng dưỡng.

Tăng Tử

Nếu cha mẹ có lỗi lầm, mình phải hòa nhã dùng lời ôn hòa can gián.

父母有過,下氣怡色柔聲以諫。
Phụ mẫu hữu quá, hạ khí di sắc nhu thanh dĩ gián.

Lễ Ký

Ngày nay người ta coi hiếu là có thể nuôi cha mẹ, nhưng đến chó, ngựa kia, người ta cũng nuôi, nếu không kính cha mẹ thì có khác gì?

今之孝者,是谓能养。至於犬马,皆能有养,不敬,何以别乎？
Kim chi hiếu giả, thị vị năng dưỡng. Chí ư khuyển mã giai năng hữu dưỡng, bất kính hà dĩ biệt hồ?

Khổng Tử

~*~

Người ta sống ở trên đời
Ba điều ân nghĩa ta thời phải ghi
Một lòng tâm niệm như y
Không cha hồ dễ có chi thân mình
Không vua mình chẳng nên vinh
Không thày há dễ gì mình làm nên.

人有三情，
可事如一
非父不生，
非君不榮，
非師不成。
Nhân hữu tam tình,
Khả sự như nhất
Phi phụ bất sinh,
Phi quân bất vinh,
Phi sư bất thành.

Minh Đạo Gia Huấn