Khái quát về Đệ Tử Quy

Đệ Tử Quy lấy đoạn “Đệ tử Nhập tắc Hiếu, Xuất tắc đễ, Cẩn nhi Tín, Phiếm ái chúng, Nhi thân nhân, hành hữu dư lực, tắc dĩ học văn” trong “Luận ngữ, Học nhi” làm tổng cương. Đệ Tử Quy được chia thành năm phần, cụ thể đưa ra những phép tắc tiêu chuẩn phải nghiêm chỉnh tuân theo của đệ tử khi ở nhà, ra ngoài, đối người, tiếp vật. Đây là lời lẽ dạy dỗ điều phải trái từ khi còn nhỏ, giáo dục “đệ tử” hiểu được việc giữ trọn luân thường, trọn hết bổn phận, dứt lòng tà, giữ lòng thành, tránh xa điều ác, siêng làm việc lành, giúp tạo nên gia phong gia đình trung hậu. Đây là tài liệu đầy đủ từ gia huấn, gia quy và gia giáo theo truyền thống Á Đông.

Về cơ bản, những câu trong Đệ Tử Quy có 3 từ, mỗi câu đều có gieo vần, những câu có 12 từ biểu đạt ý nghĩa tương đối hoàn chỉnh. Tất cả gồm có 386 câu, tổng cộng có 90 dòng và 1080 từ.  Nội dung súc tích dễ hiểu, được lưu truyền rất nhanh và ảnh hưởng rất rộng, được đọc tụng rộng rãi, chỉ đứng sau “Tam Tự Kinh”. “Cuốn sách phổ cập nhi đồng” không được xem trọng này đã làm nên tên tuổi của Lý Dục Tú.

Đệ Tử Quy tổng cộng có 1080 chữ, được phân thành 113 việc phải làm. Trong đó, “Hiếu” (Nhập tắc hiếu) có 24 mục, “Đễ” (Xuất tắc đễ) có 13 mục, “Cẩn”  có 24 mục, “Tín” có 15 mục, “Phiếm ái chúng” có 21 mục, “Thân nhân” có 4 mục, “Học văn” (Dư sức học văn) có 12 mục.

“Đệ Tử” nghĩa là học trò, đệ tử. Người người đều là con cái, người người đều là đệ tử, vì vậy “Đệ tử” đề cập đến tất cả mọi người, “Đệ tử” không phải chỉ trẻ nhỏ, học trò của bậc thánh hiền đều gọi là đệ tử.

“Quy” là những đạo lý làm người, tiêu chuẩn của hành vi. “Quy” cũng là loại chữ hội ý, bên trái là chữ “phu”, bên phải là chữ “kiến”, đó chính là kiến giải của đại trượng phu. Đương nhiên, kiến giải của đại trượng phu nhất định là tùy thuận theo giáo dục của thánh hiền, cũng chính là chân lý của cuộc sống, để làm việc, để đối người tiếp vật. “Đệ Tử Quy”, chúng ta phải học thì mới giáo dục được con cái, “dạy dỗ con cái phải dạy mình trước”, muốn dạy con cho tốt thì trước hết phải nâng cao bản thân, bản thân phải học cho tốt, có như vậy mới làm được thân giáo tốt.

Những nhà nghiên cứu hiện đại cho thấy, nội dung cốt lõi của “Đệ Tử Quy” là đề xướng thông qua sự nỗ lực tu thân, yêu thương mọi người để đạt đến gia đình hòa thuận, xã hội hài hòa; đây cũng là quy tắc đầu tiên, là cái gốc để làm người.

Mọi người đều biết, muốn dẫn dắt xã hội, lòng người một cách chân chính, giải quyết vấn đề của xã hội, thì buộc phải bắt tay từ giáo dục, mà giáo dục phải bắt đầu từ đâu? Phải bắt đầu từ giáo dục vun bồi sâu khi còn bé thơ, đưa “Đệ Tử Quy” lên hàng đầu, khi tâm tính của trẻ nhỏ trong sáng nhất, hãy để chúng tiếp nhận giáo dục từ bé thơ một cách toàn diện nhất, kinh văn được tạo thành một câu ba chữ, hai câu một vần, rất dễ học thuộc, hiểu nghĩa và thực hành; cụ thể được phân thành những lễ nghĩa và tiêu chuẩn của đệ tử khi ở nhà, khi ra ngoài, đối người tiếp vật, cầu học. Có thể xem như là tài liệu tốt nhất để dạy điều phải trái từ khi còn nhỏ.

Hiện nay, cũng có rất nhiều doanh nghiệp thực hiện TQM (Quản lý chất lượng toàn diện – Total Quality Management). Khi hiểu ra, cũng bắt đầu chú trọng TEM (Quản lý đạo đức toàn diện – Total Ethical Management). Trong đó, có những yêu cầu liên quan tới đạo đức, đã được các doanh nghiệp nổi tiếng công nhận một cách phổ biến, mà “Đệ Tử Quy” chính là mặt mạnh của quản lý doanh nghiệp, là hành vi đối nhân xử thế của lãnh đạo, người quản lý và nhân viên, và cũng là tư tưởng chỉ đạo quan trọng trong văn hóa doanh nghiệp, hoàn toàn thực hành theo “Đệ Tử Quy”, đích thực có thể làm cho doanh nghiệp hưng vượng, gia tộc bất vong, nhà doanh nghiệp sẽ trở thành “Nhà” doanh nghiệp thực sự.

Những năm gần đây, xã hội ngày càng có nhiều những chí sỹ bắt đầu từ tự học, thực hành “Đệ Tử Quy”, tạo nên lực lượng hùng hậu làm tấm gương đi đầu và sau khi học xong có được cuộc sống hạnh phúc, gia đình hòa thuận viên mãn; cũng có thực hành trong doanh nghiệp và thực hiện phát triển lành mạnh; trong trường học cũng ra sức đẩy mạnh và nâng cao đạo đức của thầy trò; cũng có những đơn vị cơ quan quản lý như cục thuế, nhà giam học tập và thực hành…

Trong “Lễ Ký. Học Ký” có câu “Kiến quốc quân dân, giáo học vi tiên” (trong việc xây dựng đất nước, dân tộc thì giáo dục là việc làm hàng đầu). Con người là có thể dạy dỗ, mà “Đệ Tử Quy” chính là giáo trình tốt nhất để dạy người, và tổng thể “Đệ Tử Quy” đều là hướng dẫn thực hành, chỉ cần chúng ta thực hiện từng nội dung, làm thật sự thì chắc chắc sẽ nhận được lợi ích.

“Đệ Tử Quy” là hướng dẫn căn bản để làm người, là liều thuốc tốt để làm trong sạch xã hội và nhân loại hiện nay, là chìa khóa để thức tỉnh trái tim của chúng ta, là nền tảng căn bản để xây dựng xã hội hài hoà mà các quốc gia đều hướng tới. Vì vậy, học tập và thực hành “Đệ Tử Quy” là căn bản để làm người tốt, là căn bản để gia đình hòa thuận, là căn bản để doanh nghiệp đoàn thể hưng vượng, là căn bản để xã hội hài hòa, là căn bản để thế giới hòa bình.

Xã hội hài hòa, phải làm từ chính mình, phải bắt đầu từ thực hành “Đệ Tử Quy”.